Spastische dikke darm (IBS)

Er moet worden voldaan aan een aantal criteria, de zogenaamde ?ROME III criteria?: A: Er moet sprake zijn van steeds terugkerende pijn, met één van de volgende klachten:

1. - het begin van de pijn gaat samen met verandering van de ontlasting
2. - het begin van de pijn gaat samen met een verandering in de frequentie van de stoelgang
3. - pijn wordt minder na wc-gang

B: Er moet sprake zijn van minimaal 6 maanden klachten. C: Andere aandoeningen moeten worden uitgesloten.

Behandeling

Eerst wordt gekeken of voedingsaanpassingen en leefregels effectief zijn. Denk daarbij aan: regelmaat, rustig eten, goed kauwen, gezond vezelrijk eten, etcetera. Ook wordt gekeken of stress een oorzaak kan zijn. De voeding wordt aangepast naar een vezel-rijke, vochtrijke voeding. U zult vezels moeten ?tellen? en aandacht moeten besteden aan wat u drinkt. Daarnaast is beweging belangrijk. Soms worden er ook medicijnen gegeven.

Wat kunt u zelf doen bij een prikkelbare darm?

Als u zich zorgen maakt over uw klachten, dan is het goed om hierover te praten. Ongerustheid kan ervoor zorgen dat uw klachten verergeren en uw ongerustheid verder toeneemt. De klachten en de zorgen hierover versterken elkaar. Samen met uw huisarts bekijkt u of dit een rol speelt. U bespreekt dan ook hoe u de opeenvolging van ongerustheid en klachten zelf kunt doorbreken.

Voorkom vermijdingsgedrag

Probeer vermijdingsgedrag te verminderen. Als u bijvoorbeeld niet naar bijeenkomsten gaat omdat u niet zeker weet of daar wel een goed toilet in de buurt is, dan mist u misschien nuttige bijeenkomsten of gezellige feestjes die u juist wat afleiding kunnen geven. Als u gestrest raakt wanneer u naar een onbekende omgeving moet, dan kunnen PDS-klachten verergeren. Probeer of u toch wat meer van die bijeenkomsten kunt meemaken. Bouw het op door bijvoorbeeld met iemand af te spreken dat u maar een halfuurtje naar een feest gaat. Durf gerust te vragen of er ergens, weg van alle drukte, een toilet is waar u zo nodig even naartoe kunt.

Verminder stress

Pak stress aan. Zoals bij bijna elke ziekte kunnen stress en de klachten elkaar versterken. Bedenk waar de stress vandaan komt. Bespreek het met uw huisarts. Maak eventueel vooraf een dagboekje: schrijf op wanneer u spanningen of stress voelt en waar het minder van wordt.

Eet gezond

Ook voor mensen met PDS is het belangrijk om volwaardige voeding te nemen. Veel patiënten met PDS vertellen dat ze bepaalde voedingsmiddelen vermijden omdat ze merken dat die bij hen meer klachten geven. Ze nemen bijvoorbeeld geen kool, paprika, peulvruchten, ui, koolzuur, melkproducten, koffie, suiker, zoetstoffen, vet of citrusvruchten. Of het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen de klachten vermindert, is tot nu toe niet wetenschappelijk bewezen. Zodra u bepaalde voedingsmiddelen niet meer neemt, is het verstandig om eens met een di?tist te bespreken of en hoe u toch genoeg voedingsstoffen binnenkrijgt. Een evenwichtig eetpatroon met minstens drie maaltijden per dag is ook voor patiënten met PDS van belang. Daarbij is het belangrijk om voldoende oplosbare vezels (vooral vezels uit groente en fruit) binnen te krijgen en genoeg te drinken.

Beweeg voldoende

Zes van de tien mensen met PDS zeggen dat niet al te inspannende regelmatige beweging de buikpijn en darmklachten vermindert. Kijk eens hoe het zit met uw dagelijkse beweging thuis, op school of op uw werk. Als u weinig beweegt, probeer dan eens of u af en toe wat kunt gaan wandelen. Kijk wat dat met uw klachten doet. Stop niet bij de eerste buikkramp maar probeer voorzichtig verder te bouwen aan uw gezondheid.

Medicijnen bij een prikkelbare darm

Eventueel kunt u medicijnen gebruiken om de PDS-klachten tijdelijk te verminderen:

1. Bulkvormers (bijvoorbeeld psylliumvezels) kunnen alle patiënten met PDS proberen, dus ook bij diarree.
2. Tegen diarree kunt u loperamide gebruiken. Buikpijn kan daar ook wat minder van worden. Bedenk dat loperamide ook flinke verstopping kan geven en daarmee weer veel klachten. Gebruik loperamide bijvoorbeeld alleen als u op reis gaat of ergens moet zijn waar geen toilet in de buurt is.
3. Antidepressiva kunnen de PDS-klachten verminderen.

Andere middelen bij een prikkelbare darm

Van sommige middelen die wel eens worden gebruikt bij PDS is niet altijd wetenschappelijk aangetoond dat ze werken. Als u overweegt deze middelen te gebruiken, wees dan zeer kritisch. Gebruik uw verstand en wees alert. Kijk of er een middel is dat bij u past, waar uw klachten minder van worden en dat niet schadelijk voor u is. Bespreek het eventueel met uw huisarts. Enkele voorbeelden van dit soort middelen:

1. Probiotica: van probiotica (in pillen/capsules, in zakjes poeder of in yoghurtdrankjes) is nog onvoldoende bewezen of en bij wie ze helpen. Toch lijken de probiotica bij sommige mensen wel wat verlichting te geven. De mogelijk werkzame probiotica (van de juiste bacteriestam en in de juiste dosis en toedieningsvorm) zijn in de apotheek of bij natuurvoedingswinkels te bestellen. Probiotica hebben geen of weinig bijwerkingen.
2. Pepermuntolie: bij een deel van de mensen met PDS verminderen pillen met pepermuntolie de klachten.
3. Chinese kruiden: van bepaalde Chinese kruiden is aangetoond dat ze kunnen helpen bij PDS. De middelen zijn in Nederland moeilijk verkrijgbaar en er is te weinig ervaring mee. Ook is moeilijk te controleren of de samenstelling van de kruiden die u eventueel zou aanschaffen wel de goede is.
4. Lijnzaad: hiernaar is geen onderzoek gedaan bij PDS. Het is dus niet bekend of het echt helpt.
5. Alo? vera: hiervan is het zeer onzeker of het helpt tegen PDS. Onderzoek geeft aan dat het waarschijnlijk niet werkzaam is. Het kan zelfs meer klachten geven.

Hoe gaat het verder bij prikkelbare darmsyndroom?

Als u eenmaal weet dat u PDS heeft, geeft dat al wat duidelijkheid en rust. Het is goed om dan met uw huisarts af te spreken hoe het verder gaat. Vaak is er behoefte aan meer gesprekken, uitleg en een plan om met de klachten om te leren gaan. Uw huisarts bespreekt dan of het voor u belangrijk is om te gaan praten met een di?tist, een psycholoog of een bedrijfsarts. Een psycholoog kan u met de zogenaamde 'cognitieve gedragstherapie' leren om op een andere manier naar uw klachten te kijken. Hij of zij leert u om op zo?n manier met uw klachten om te gaan dat u er wat minder last van heeft. Uw gedrag, gevoel en manier van denken kunnen daardoor veranderen. Deze veranderingen kunnen goed helpen om de klachten te verminderen. Ook van hypnotherapie, door een psycholoog/hypnotherapeut met speciale kennis op dit gebied, kunnen PDS klachten minder worden.