Maagklachten

Overzicht

1. Maagklachten zijn pijn in de bovenbuik, brandend maagzuur en opboeren.
2. Maagklachten kunnen komen door roken, voeding, medicijnen en spanningen.
3. Een slechte afsluiting van de maag naar de slokdarm of een maagzweer kan een rol spelen.
4. Geven eet- of drinkgewoonten klachten? Probeer ze te veranderen.
5. Verergert stress de klachten? Probeer de oorzaken van de stress aan te pakken.
6. Medicijnen zijn vaak niet nodig bij maagklachten.

Wat zijn maagklachten?

Bij maagklachten kunt u last hebben van:

1. pijn in de bovenbuik;
2. brandend maagzuur;
3. oprispingen (opboeren, waarbij de maaginhoud tot in de keel kan komen);

soms met: 

1. een opgeblazen gevoel;
2. misselijkheid;
3. braken;
4. gauw een vol gevoel na het eten.

Ieder jaar komen er van de 1000 patiënten 19 bij de huisarts met maagpijn en 8 met zuurbranden. Het gaat om klachten die te maken hebben met de slokdarm, de maag en/of het eerste deel van de dunne darm (duodenum). Meestal is er geen duidelijke oorzaak voor aan te wijzen. Dan noemen we het 'aspecifieke maagklachten'. Maagklachten zijn vervelend maar gaan uiteindelijk meestal vanzelf over.

Oorzaken van maagklachten

Vaak blijft de oorzaak van maagklachten onduidelijk. De volgende factoren kunnen een rol spelen:

1. roken;
2. te veel eten;
3. vet eten;
4. sterk gekruid eten;
5. citrusvruchten;
6. ui;
7. pepermunt;
8. zure of koolzuurhoudende drank;
9. koffie;
10. alcohol;
11. medicijnen, bijvoorbeeld sommige pijnstillers, bloedverdunners, ontstekingsremmers en antidepressiva;
12. spanningen door angst, somberheid of stress;
13. verhoogde druk in de buik door overgewicht, hoesten of verstopping; 
14. buikgriep (geeft tijdelijk maagklachten, vaak met overgeven en diarree). 
15. Helicobacter pylori, een maagbacterie die een maagzweer kan veroorzaken. 

Wat kunt u zelf doen bij (chronische) maagklachten?

1. Stop met roken.
2. Leef gezond: vermijd gewoontes die bij u maagklachten kunnen geven.
3. Beperk of neem geen voedingsmiddelen en dranken waarvan u merkt dat u ze niet verdraagt. Veel mensen krijgen last van: vette of sterk gekruide gerechten, zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol, pepermunt. 
   Het verschilt van persoon tot persoon of en welke voedingsmiddelen extra klachten geven. Voordat u stopt met een voedingsmiddel is het verstandig om per voedingsmiddel te controleren of de klachten werkelijk verminderen als u het weglaat. Als u zomaar opeens met allerlei voedingsmiddelen tegelijk stopt, kunt u een tekort aan gezonde voedingsstoffen krijgen.
4. Val af als u te zwaar bent: als u te zwaar bent, helpt afvallen vaak om de klachten te verminderen. Een gewichtsvermindering van 10 procent (bijvoorbeeld 9 kilo bij iemand die 90 kilo weegt) kan al helpen.
5. Heeft u last van stress, angst of somberheid thuis of op het werk, of slaapt u slecht? Dan is het belangrijk om die problemen aan te pakken. Bespreek het met iemand die u vertrouwt, met uw huisarts, maatschappelijk werk of psycholoog. Als die klachten afnemen kunnen ook uw maagklachten minder worden.
6. Probeer een week met uw hoofdeinde van uw bed omhoog te slapen. Leg een paar extra kussens onder uw hoofd, nek en schouders of zet uw hoofdeinde in een hoge stand. Of zet het hoofdeinde van het bed op klossen van 15-25 cm. Zuurbranden en opboeren, maar ook andere maagklachten kunnen hiervan verdwijnen.
7. Hoesten en verstopping kunnen de druk in uw buik verhogen en daardoor maagklachten geven. Ga naar uw huisarts als u langdurig hoest. Pak verstopping aan met vezelrijke voeding, voldoende drinken en dagelijks  een extra halfuur bewegen (fietsen, wandelen, rennen, roeien, zwemmen).
8. Als u geneesmiddelen gebruikt die als bijwerking maagklachten kunnen geven, bespreek dan met uw huisarts of u minder kunt nemen of ermee kunt stoppen. Eventueel kunt u op een ander middel overstappen.

Blijf deze adviezen opvolgen, ook als u maagmedicijnen (heeft) gebruikt.

Voedingsadviezen bij maagklachten

Eet regelmatig Het kan helpen om de maaltijden regelmatig over de dag te verdelen. Sla geen maaltijden over. Gebruik drie hoofdmaaltijden en neem een aantal keren iets tussendoor. Sommige mensen met maagklachten voelen zich duidelijk beter als zij zes keer per dag een kleine maaltijd gebruiken. U kunt zelf proberen welke maaltijdverdeling het best bij u past. Als u last heeft van zuurbranden, is het verstandig vlak voor het slapen niet meer te eten. Met een volle maag gaan liggen geeft namelijk meer kans op dit soort klachten.

Kauw goed

Neem de tijd om rustig te eten en goed te kauwen. Goed kauwen is het begin van een goede spijsvertering.

Zorg voor een goede stoelgang

Een goede stoelgang vermindert de kans op maagklachten. Voedingsvezels bevorderen de stoelgang dus zorg dat u genoeg vezels binnenkrijgt. Voedingsvezels komen vooral voor in volkorenproducten, groente (zowel rauwkost als gekookte groente), fruit, aardappelen, peulvruchten, noten en zaden. Voor voldoende voedingsvezels heeft u per dag nodig:

1. 5 - 7 sneden volkoren- of roggebrood;
2. 3 - 5 aardappelen (150 - 250 gram) of ongeveer 3 grote lepels gekookte volkorenpasta zoals volkorenmacaroni of volkorenspaghetti (125 - 175 gram) of minimaal 2 grote lepels zilvervliesrijst (75 - 125 gram);
3. 3 - 4 grote lepels groente (150 - 250 gram);
4. 2 porties fruit.

Drink ten minste anderhalve liter per dag, vooral als u veel vezels gebruikt. Anders heeft u juist kans op verstopping. Ook dagelijks wat extra lichaamsbeweging bevordert een goede stoelgang.

Vermijd voedingsmiddelen die bij u klachten geven

Beperk of neem geen voedingsmiddelen en dranken waarvan u merkt dat u ze niet verdraagt. Veel mensen krijgen last van:

1. vette of sterk gekruide gerechten;
2. zure of koolzuurhoudende dranken, koffie, chocola en alcohol;
3. pepermuntjes. 

Het verschilt van persoon tot persoon of en welke voedingsmiddelen extra klachten geven. Het heeft geen zin om in een keer verschillende voedingsmiddelen tegelijk te gaan vermijden. Probeer een voedingsmiddel tegelijk weg te laten en kijk dan eerst of de klachten er werkelijk minder van worden. Als u zomaar veel voedingsmiddelen gaat vermijden, kunt u een tekort aan gezonde voedingsstoffen krijgen.

Medicijnen v??r, tijdens of na de maaltijd?

Sommige medicijnen kunnen maagklachten geven en uw eetlust verminderen. Probeer dan toch gezond en gevarieerd te blijven eten. Informeer bij de apotheek of arts of u uw medicijnen voor, tijdens of na de maaltijd moet innemen. Worden de klachten niet minder, bespreek dan met uw huisarts of u uw medicijnen kunt veranderen of stoppen. Voorbeelden van medicijnen die maagklachten kunnen geven zijn: NSAID's (pijnstillers) of ascal (antistolling), antidepressiva, bisfosfonaten (tegen botontkalking), metformine (voor diabetes mellitus), calciumantagonisten (tegen hoge bloeddruk), nitraten (voor uw hart), spironolacton (plaspil) en antibiotica.

Medicijnen bij maagklachten

Medicijnen zijn vaak niet nodig bij maagklachten.

Maagzuurbinders

Bij sommige mensen helpt een maagzuurbinder. Dit middel bindt en neutraliseert het zuur in de maag. Het brandende gevoel in de maag wordt dan direct minder. Gebruik bijvoorbeeld algeldraat/magnesiumhydroxide-kauwtabletten of suspensie. Neem het middel een uur na iedere maaltijd en voor het slapengaan. Zo nodig kunt u het ook tussendoor gebruiken.
Maagzuurbinders koopt u bij de drogist of apotheek.

Maagzuurremmers

Als maagzuurbinders onvoldoende helpen, kunt u een maagzuurremmer proberen. Dit middel remt de aanmaak van maagzuur. Gebruik bijvoorbeeld ranitidine. Blijft u klachten houden of komen ze steeds terug? Dan kunt u een andere maagzuurremmer proberen: een maagzuurpompremmer, bijvoorbeeld omeprazol of pantoprazol. (Dokters noemen dit een protonpompremmer of PPI.) Maagzuurremmers koopt u bij de drogist of apotheek.

Medicijnen bij Helicobacter pylori

Ongeveer 30% van de mensen met maagklachten heeft de bacterie Helicobacter pylori in de maag zitten. Heeft u langer dan 2-3 maanden maagklachten? Of komt u uit een mediterraan land, het Midden of Verre Oosten, Afrika, Midden- of Zuid-Amerika? Dan raadt de huisarts aan een Helicobacter pylori test te doen. 
Als de test laat zien dat deze bacterie in uw maag zit, dan krijgt u gedurende een week een maagzuurremmer (PPI) en twee soorten antibiotica: meestal amoxicilline en claritromycine om de bacterie te bestrijden. Daarna gebruikt u nog een maand lang een maagzuurpompremmer (PPI).
Meer informatie over medicijnen vindt u op apotheek.nl. Bespreek uw medicijngebruik met uw huisarts en/of apotheker.

Hoe gaat het verder bij maagklachten?

Meestal gaan maagklachten vanzelf over. Als u maagzuurremmers gaat gebruiken, maak dan na twee tot vier weken een afspraak met uw huisarts om te bespreken hoe het gaat. Probeer de maagzuurremmers niet te lang te gebruiken. Een paar weken kan al genoeg zijn. Probeer in ieder geval na acht weken geleidelijk te stoppen met maagzuurremmers.

Wanneer contact opnemen bij maagklachten?

Maak een afspraak bij uw huisarts als de klachten niet overgaan, erger worden of veranderen.