Een depressie is een aandoening die valt onder de 'stemmingsstoornissen'. Het is een ziekte van de stemming en gevoelens. Van een depressieve stemming is sprake als er gedurende een langere periode een abnormale somberheid bestaat en/of een abnormale lusteloosheid, verlies van interesse of een onvermogen om ergens van te genieten. Bij een depressie kan men kijken naar de hoogte van de stemming (zoals een beetje somber of h??l erg somber) en naar de wisselingen in de stemming (zoals wekenlang een somber gevoel of een afwisseling tussen de positieve stemming en de sombere stemming; maar ook wisseling per dag of per aantal weken). Dit kan per persoon variëren en zorgt ervoor dat een depressie bij iedereen anders kan zijn. Er bestaan verschillende subtypen van depressie. Als de depressieve periodes worden afgewisseld met een manische (zeer positieve) stemming, spreken we van een bipolaire stoornis. Personen met een bipolaire stoornis maken in hun leven uitersten mee. Bij de manische periode kan er sprake zijn van een abnormale vrolijkheid, maar ook overdreven gevoelens van zelfvertrouwen en overmoed of sterke geprikkeldheid en ontvlambaarheid kunnen hierbij horen. Bij de depressieve periodes horen gevoelens van intense somberheid.

Soorten depressieve stoornissen:

Depressieve stoornis

Wordt ook wel 'unipolaire depressie' of 'gewone' depressie genoemd. Van een depressieve stoornis is sprake als iemand voor langere tijd somber of neerslachtig is. Een periode waarin zich depressieve symptomen voordoen, wordt een depressieve episode genoemd. Blijft het bij één episode? Dan wordt er gesproken van een eenmalige stoornis. Herhalen de episodes zich, dan wordt de depressieve stoornis recidiverend genoemd.

Dysthyme stoornis

De dystyme stoornis is 'milder' dan een depressieve stoornis. Er moet ten minste twee jaar een (lichte) depressieve stemming hebben bestaan en daarnaast moeten twee of meer van de depressieve symptomen (met uitzondering van psychomotorische gejaagdheid of geremdheid) aanwezig zijn geweest. De symptomen zijn doorgaans milder dan bij een depressie, maar toch wordt de dysthyme stoornis als zwaarder ervaren. Dit komt door de langdurigheid van de dysthyme stoornis.

Bipolaire stoornis

Beter bekend als de manische depressie. Bij een bipolaire stoornis worden blije periodes afgewisseld met periodes van somberheid. Tijdens de 'goede' periodes voelt iemand zich extreem energiek en opgewekt. Bij een bipolaire stoornis wordt onderscheid gemaakt tussen type I en type II. Van een bipolaire stoornis type I wordt gesproken als iemand tenminste één manische episode heeft doorgemaakt, al dan niet afgewisseld met één of meer depressieve episodes. Bij type II gaat het om het ooit hebben geleden aan minstens één depressieve episode én tenminste één milde manische episode. Een milde manische episode wordt ook wel hypomane episode genoemd. Bij een hypomane episode zijn de verschijnselen nog niet zo erg dat het algemeen functioneren wordt verstoord. Een (nog) mildere vorm van de bipolaire stoornis is de cyclothyme stoornis.

Psychotische depressie

Hiervan wordt gesproken als er naast depressieve gevoelens ook waangedachten of hallucinaties aanwezig zijn. De wanen komen wat betreft de inhoud vaak overeen met de depressie.

Postnatale depressie

Dit type depressie kan voorkomen bij vrouwen die net een kind hebben gekregen. Een postnatale depressie lijkt qua symptomen op de 'gewone' depressie, maar treedt pas op binnen vier maanden na de bevalling. De meestvoorkomende symptomen zijn het hebben van depressieve gevoelens en het niet kunnen genieten van de baby.

Seizoensgebonden depressie

Mensen die alleen in het najaar, de winter en/of het vroege voorjaar last hebben van depressieve stemmingen lijden vaak aan een seizoensgebonden depressie. Het bekendst is de winterdepressie. Symptomen van een winterdepressie zijn: somber en neerslachtig zijn, terugtrek gedrag, veel slapen, vermoeidheid, prikkelbaarheid, veel eten en een toename van het gewicht. Van een winterdepressie is sprake als de klachten minstens twee jaar achter elkaar terugkeren. Een winterdepressie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Door de verandering in daglicht raakt de biologische klok verstoord, waardoor in veel gevallen de winterdepressie ontstaat. Waarschijnlijk speelt het hormoon melatonine een rol. De winterblues is een mildere variant van winterdepressie. Er zijn wel klachten, maar mensen die lijden aan winterblues zijn niet ziek. De symptomen komen overeen met die van een winterdepressie, maar zijn minder ernstig. Daarnaast is er geen sprake van somberheid of neerslachtigheid. Er kunnen verschillende oorzaken van depressie aanwezig zijn. Sommige mensen hebben aanleg voor depressie, maar ook de afwezigheid van (zon)licht in de winterperiode, negatieve (sociale) ervaringen, gebeurtenissen in de jeugd en hormonale ontregelingen kunnen een oorzaak zijn. Een depressie kan ook 'zomaar' voorkomen. Juist het gebrek aan een duidelijke reden is vaak frustrerend voor iemand met een depressie. Dit in combinatie met het feit dat een depressie meestal niet aan de buitenkant van een persoon is te zien, geeft vaak een onbegrepen gevoel. Een depressie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In het afgelopen jaar leden ruim vijf van de honderd mensen aan een depressie. Meer epidemiologische cijfers over depressie vindt u hier: epidemiologie. Een depressie speelt zich niet alleen af op het emotionele niveau, maar beïnvloedt ook het cognitieve, het gedragsmatige en het lichamelijke functioneren.

Voor een overzicht van de symptomen van een depressie:

Volgens de DSM-IV (een psychiatrisch classificatiesysteem) is er sprake van een depressie als er minstens vijf van de volgende symptomen gedurende ten minste twee weken aanwezig zijn geweest. De symptomen dienen te wijzen op een verandering ten opzichte van het eerdere functioneren. Ten minste één van de symptomen is depressieve stemming (1) of vermindering van interesse en plezier (2). 

1. Depressieve stemming (of geprikkeldheid bij kinderen en jongeren) gedurende vrijwel de gehele dag, bijna elke dag.
2. Duidelijke vermindering van interesse voor of plezier aan (bijna) alle activiteiten, gedurende vrijwel de gehele dag, bijna elke dag.
3. Onopzettelijk, duidelijk gewichtsverlies of onopzettelijke gewichtstoename, of een af- of toename van de eetlust. Bij kinderen kan er sprake zijn van het uitblijven van de verwachte gewichtstoename.
4. Slaapklachten: niet (voldoende) kunnen slapen, te veel moeten slapen, bijna elke dag.
5. Psychomotorische gejaagdheid of geremdheid, bijna elke dag.
6. Vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag.
7. Gevoelens van waardeloosheid, of ernstige c.q. inadequate schuldgevoelens.
8. Vermindering van het vermogen om te denken, zich te concentreren, of besluiteloosheid.
9. Gevoelens van wanhoop, zelfmoordgedachten, fantasie?n over zelfmoord zonder specifieke plannen, een zelfmoordpoging of een specifiek plan voor zelfmoord. Niet alleen de vrees dood te gaan.

Voor meer informatie kunt u de Huisartsen van Medi-Mere benaderen, of een afspraak maken bij de POH GGZ